ΡΩΜΗ- ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ (α):Ο Έλληνας αιχμάλωτος αιχμαλώτισε τον νικητή του.

ΚΟΛΟΣΣΑΙΟ

Ένας Ρωμαίος με οικονομική άνεση, έπρεπε, για να τον εκτιμά η κοινωνία, να μιλά ελληνικά και προπάντων να έχει για τα παιδιά του Έλληνα δάσκαλο, δούλο η ελεύθερο.
Μπήκε έτσι στη ζωή τους η δίψα για μόρφωση και η Ρώμη  πλημμύρισε από Έλληνες δάσκαλους που δίδασκαν στα παιδιά γραμματική και μουσική, από καθηγητές της φιλοσοφίας και της ρητορικής για τους εφήβους.

Ρωμαιοι στρατιωτες

Οι οικόσιτοι Έλληνες δούλοι η αιχμάλωτοι πολέμου έγιναν σημαντικοί αγωγοί διάδοσης του ελληνικού τρόπου ζωής και σκέψης στις οικογένειες των ευκατάστατων Ρωμαίων, πολλοί από αυτούς ήταν δάσκαλοι και παιδαγωγοί, - όπως εκείνοι που ακλούθησαν τον βασιλεία Περσέα στην αιχμαλωσία- , γραμματικοί, σοφιστές και ρήτορες, ζωγράφοι και εκπαιδευτές, στο κυνήγι, όπως εκείνοι που δίδαξαν τα παιδιά του Αιμιλίου Παύλου μετά την επιστροφή του από την Μακεδονία.

Ο Έλληνας αιχμάλωτος πολέμου, που εργαζόταν στο ρωμαϊκό σπίτι ως έμπιστος γραμματέας η εσωτερικός παιδαγωγός, έφερνε την οικογένεια του κυρίου του σε επαφή με ένα πολιτισμό πιο ώριμο από τον δικό του και γι’ αυτό πιο ελκυστικό, δεν ήταν δύσκολο λοιπόν να παρασύρει  τους Ρωμαίους σε αλλαγή του τρόπου ζωής τους και εγκαταλείψει της πατροπαράδοτης αρετής τους έτσι, από την πλευρά αυτή, ο περίφημος στοίχος του Οράτιου :

<< η κατακτημένη Ελλάδα κατάκτησε το σκληρό νικητή και έφερε  τις τέχνες στο αγροτικό Λάτιο>>( Graecia capta ferum victorem cepit et artes intulit agresti Latio).

Βρήκε μια επαλήθευση πολύ πιο βαθιά απ’ ότι στην πρώτη μάτια φαίνεται, σημαίνει δηλαδή ότι: ο Έλληνας αιχμάλωτος αιχμαλώτισε τον νικητή του.

Το ίδιο συνέβη στην κατοικία, στο ντύσιμο, στα έπιπλα τους, δανείστηκαν την κομψότητα, την άνεση και την πολυτέλεια από τους Έλληνες. Το ίδιο και στο φαγητό, εδώ όμως έδειξαν με μια απλοϊκή υπερβολή πόσο τους άρεσε η πολυφαγία. Και στην ψυχαγωγία επίσης τους έλλειψε το γούστο και η λεπτή καλλιτεχνική αίσθηση.

Μονομαχια - Κολοσσαιο

Εκείνο που περισσότερο και από το θέατρο και τις τέχνες τους συγκινούσε ήταν οι μονομαχίες, ένα έθιμο που το πήραν από τους Τυρρηνους (Etruski), να παρακολουθούν αγώνες ανθρώπων που μονομαχούσαν μέχρι θανάτου. Το ανθρώπινο αίμα, που χυνόταν εμπρός στα μάτια τους έφτασε να είναι η πιο ακριβή διασκέδαση τους.

ΙΣΤΟΡΙΑ ΡΩΜΑΙΚΗ ΚΑΙ ΒΥΖΑΝΤΙΝΗ 146 Π.Χ – 1453 Μ.Χ. ΚΩΣΤΑ ΚΑΛΟΚΑΙΡΙΝΟΥ , ΟΕΔΒ – ΑΘΗΝΑΙ 1976, ΚΕΦΑΛΑΙΟ ΕΝΑ , ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ ΣΤΟΝ ΤΡΟΠΟ ΖΩΗΣ.ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗ , ΣΕΛ.17-18.