Ο ΒΥΘΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΡΥΒΕΙ ΠΟΛΛΑ ΜΥΣΤΙΚΑ

Υπολογιστης Αντικυθηρων

Ο Υπολογιστής των Αντικυθήρων δεν αποτελεί παρά ένα ελάχιστο κομμάτι του αρχαιολογικού πλούτου που κρύβει ο βυθός των ελληνικών θαλασσών.

Το πιο παλιό και πιο ισχυρό ναυάγιο που έχει καταγράφει στην ιστορία της χώρας μας σχετίζεται άμεσα με την έκρηξη του ηφαιστείου στην Σαντορίνη. Τότε, ολόκληρες περιοχές, όπως η ΝΑ Πελοπόννησος και η Βόρεια Κρήτη, είχαν καταβυθιστεί. Μαζί τους χάθηκαν σημαντικές πληροφορίες για πόλεις και τόπους εξαιρετικής πολιτιστικής σημασίας, κάποιοι μάλιστα συγκαταλέγουν σε αυτές και τη χαμένη Ατλαντίδα.

Το 373 π.χ. ένας ισχυρός σεισμός κατέστρεψε την πόλη Ελίκη στέλνοντας τη για πάντα στο βυθό του Κορινθιακού κόλπου.

Συμφώνα με τον καθηγητή της Ναυτικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο του Τεχας, Τ. Μπας, 10.000 περίπου πλοία βυθίστηκαν στο Αιγαίο από την εποχή του Σιδήρου μέχρι τους Βυζαντινούς  χρόνους.

Ναυαγια στο Αιγαιο

Η Μεσόγειος άλλωστε, θεωρείται το μεγαλύτερο υποβρύχιο μουσείο του κόσμου. Όπως όμως τόνισε  το 1925 ο Γάλλος αρχαιολόγος και φιλόλογος Σαλομος Ράινοχ, η Μεσόγειος δεν είναι ο ιδανικότερος χώρος για τη  διατήρηση των πολύτιμων προϊστορικών, αρχαίων, μεσαιωνικών και βυζαντινών ναυαγίων που κραταει στην αγκαλιά της. Οι κίνδυνοι πολλοί. Για παράδειγμα, η μεγάλη περιεκτικότητα σε αλάτι, η υψηλή θερμοκρασία, οι μικροοργανισμοί που κατατρώνε το ξύλο των βυθισμένων καραβιών, η μόλυνση, τα ξενοδοχεία, τα λιμενικά έργα, τα ναυπηγία, η παράνομη αλιεία, αλλά και οι πανταχού παρόντες αρχαιοκάπηλοι (τα ναυάγια άλλωστε βρίσκονται σε σχετικά μικρό βάθος 30-35 μέτρα) αποτελούν σημαντικούς κινδύνους.

Είναι λοιπόν σαφές ότι το 30% των θησαυρών της ελληνικής κληρονομίας βρίσκεται στο βυθό:

Το 1900 ο δύτης Ηλίας Σταδιατης  από τη Σύμη  ανασύρει τον Υπολογιστή των Αντικύθηρων.

Το 1973 ο Νίκος Τσουχλος που διατέλεσε και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Εναλίων Αρχαιολογικών Ερευνών εντόπισε το κυπρομηκυναικο ναυάγιο του Ακρωτήριου Ιριων στην Αργολική  Χερσόνησο, τα ευρήματα του οποίου ανήκουν στο 1200 π.χ.

Στη δεκαετία του ’80 ο Δημήτρης Μαυρικης και ο Γερμανός συντηρητής αρχαιοτήτων Πήτερ Βιντερστάιν ανακάλυψαν το μεγαλύτερο ναυάγιο της Κλασσικής περιόδου. Στο βυθό του νησιού Φαγκρου ΝΑ της Αλοννήσου εντοπίστηκε ξύλινο πλοίο με εκτόπισμα 100 τόνων….

Το 1975 στο  νησί Δοκός εντοπίζεται ένα πρωτοελλαδικό ναυάγιο του 2200π.χ, το αρχαιότερο μέχρι τώρα γνωστό ναυάγιο στη Μεσόγειο.

Αρχαια Ελικη

Ακόμη περισσότερες και πιο εντυπωσιακές είναι οι αναφορές για ολόκληρες πολιτείες που βρίσκονται αιώνες τώρα στο βυθό του Αιγαίου. Η πιο ενδιαφέρουσα περίπτωση είναι αυτή της αρχαίας πόλης Ελίκης, που θεωρείται από πολλούς η <<Πομπηία του Αργολικού κόλπου>>. Στα νερά του Σαρωνικού ορισμένοι μέχρι σήμερα μπορούν να διακρίνουν από το κατάλληλο σημείο και με τις κατάλληλες καιρικές συνθήκες τις Κεχρεες, πολύ κοντά στην ομώνυμη πόλη, ενώ στην Ελαφόνησο οι έρευνες του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Κέιμπριτζ έφεραν στο φως μια ολόκληρη αρχαία πολιτεία για την όποια μέχρι σήμερα πολύ λίγα έχουν γίνει γνωστά.

ΑΡΧΑΙΟΛΙΚΑ ΜΥΣΤΗΡΙΑ ΣΤΗ ΕΛΛΑΔΑ, Η ΑΓΝΩΣΤΗ ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ ΤΩΝ ΑΡΧΑΙΩΝ ΕΛΛΗΝΩΝ, Ο ΒΥΘΟΣ ΤΟΥ ΑΙΓΑΙΟΥ ΚΡΥΒΕΙ ΠΟΛΛΑ ΜΥΣΤΙΚΑ, ΕΚΔΟΣΕΙΣ ΑΡΧΕΤΥΠΟ, ΣΤΕΛΙΝΑ ΜΑΡΓΑΡΙΤΙΔΟΥ,σελ 191-192.